NFT nedir ve NFT nasıl oluşturulur?
NFT nedir? Nasıl oluşturulur? Neden ve nasıl alınıp satılır? Bu yazıda bu soruların cevaplarını bulacaksınız.
Kripto para dünyasında birbirinden farklı özelliklere sahip çeşit çeşit token türleri mevcuttur. Bunlardan son zamanlarda adını sıklıkla duymaya başladığımız Non-Fungible Token 2021 yılında popülerliğini arttırarak büyük bir trend olma yolunda yükselmeye devam ediyor.
NFT nedir?
NFT, özel bir kriptografik token türüdür. Onun bu kadar özel olmasını sağlayan ise kendisinin bir başka örneğinin bulunmaması ve dolayısıyla karşılıklı olarak kendi türünden başka bir token ile takasının yapılamamasıdır.
Diğer taraftan, Bitcoin veya Ethereum platformunun ERC-20 gibi token’ları doğası gereği değiştirilebilir, yani belirli bir hizmet veya uygulama karşılığında kullanılan token’lardır. Dolayısıyla bu token’lar kendi Network’leri içindeki benzer türleriyle karşılıklı olarak takas işleminde kullanılabilir.
- İlginizi çekebilir | Fungible ve non-fungible nedir?
Son verilere göre, NFT piyasalarında bugüne kadar 173 milyon dolarlık hacim oluştu. Toplamda 5 milyon 226 bin 267 satış gerçekleşti. Ortalama fiyat ise 33 dolar.
NFT nasıl oluşturulur?
Gerçek dünyadaki somut nesneleri soyut bir şekilde dijital ortamda saklamak ve açık arttırmaya koymak için birçok platform bulunmaktadır. Gün geçtikçe de bu platformların sayılarının katlanarak artması beklenmektedir.
Peki bir NFT oluşturmak için blok zincir programcısı veya akıllı sözleşmelerin programlama dillerini bilmek mi gerekiyor?
Cevap: Tabi ki hayır. Eğer böyle olsaydı şu an bu konu popüler olmasını bırakın, daha doğmadan ölmüş bir trend olabilirdi.
Günümüzde Rarible (Digital Collectibles), Opensea (Digital Marketplace), Nifty Gateway (Digital Art), superRare (Digital Art), Enjin (Gaming), Decentraland (Virtual Reality) gibi birçok NFT platformu üzerinden dakikalar içinde kendi NFT’nizi oluşturmanız mümkündür. Bunun için dijital cüzdanınızın olması yeterlidir.
Bazı platformlarda ise (Örneğin: Enjin) platforma üye olup, e-mail ile aktivasyon işlemini gerçekleştirdikten sonra Enjin cüzdanını indirip dijital sanat eserlerinizi oluşturmaya başlayabilirsiniz.
Enjin’in arayüzü ve platformun “Cloud” üzerinden çalışıyor olması da platformun kullanımını oldukça kolaylaştırıyor.
Ayrıca, bireysel veya takım olarak da çalışma imkanı sunan platformda hem iOS için hem de Android için dijital cüzdan indirme seçeneği de mevcut.
2. Adım: “Create Asset” butonuna tıklamalısınız.
3. Adım: Cüzdan uygulamasını telefonunuzun işletim sistemine göre indirmelisiniz.
4. Adım: Yukarıda sayfada görebileceğiniz QR kodunu “Enjin Wallet App” üzerinden okutmalısınız.
5. Adım: Uygulama üzerinden tohum cüzdan kelimelerinizi kaydedip doğrulama yaptıktan sonra sayfayı yenilemelisiniz. Bu işlemi yaptıktan sonra “Enjin Wallet App” ile cloud üzerinden oluşturduğunuz hesabınız birbirleriyle eş zamanlı olarak çalışabilir.
6. Adım: Son olarak Oluşturmak istediğimiz dijital varlığın “meta verilerini” girdikten sonra cüzdanımızda en az 0.5 Enjin platformunun kendi token’ı olan ENJ ile değer varlığınızı oluşturmanız oldukça kolaydır. Meta verilerini girdikten sonra “Create Asset” butonuna tıklamalısınız.
Tebrikler artık bir NFT’ye sahipsiniz ve hem app üzerinden varlıklarınızı görüntüleyebilir hem de web platformu üzerinden varlıklarınızı takip edebilirsiniz.
Enjin platformu arayüzü üzerinden oluşturulacak varlığın adını, varlık tipini (Fungible veya Non-Fungible olup olmadığını), toplam arz miktarının sabit olup olmaması, her varlık için değer miktarını, komisyon ücreti olup olmayacağı ve varlık üreticisinin ilk satış sonrasındaki her satıştan ne kadar oranda komisyon alacağını belirleyebileceğiniz seçenekler mevcuttur.
Nasıl alınıyor ve satılıyor?
Alım satım işlemleri platformdan platforma bazı farklılıklara sahip olsa da özünde hepsinde bu hizmetler benzerdir. Örneğin Rarible platformu üzerinden bir NFT koleksiyonu almak istiyorsunuz. Bunun için kullandığınız tarayıcınız içerisindeki dijital cüzdanınız aracılığıyla (Metamask, Formatic, WalletConnect, WalletLink vs.) bağlan seçeneğine tıklayıp cüzdan bilgilerinizi girip pop-up ekranında belirecek uyarıyı okuyup hesabınızı platformla eşleştirmeniz yeterlidir.
Sonrasında ise gündelik yaşamlarımızda kullandığımız birçok e-ticaret sitelerinde olduğu gibi ürünleri satın al, sepete ekle ve ödeme yap gibi uygulama için özellikleri sayesinde talep ettiğiniz NFT varlıklarını satın alabilir ve dilediğiniz zaman satışa çıkartabilirsiniz.
Neden bu token’lar alınıp satılıyor?
Peki, şimdi aklınızda birçok soruların oluştuğunu biliyoruz. Neden copy-paste gibi basit bir şekilde bu ürünleri blok zinciri kullanmadan satışa çıkarmıyorum diyebilirsiniz?
Bu konuda blok zinciri kullanımı ve kripto ödeme yöntemleri sayesinde;
- Orijinal ürünü basılı hale getirdiğinizde ekspertiz bulunmayacağı için orijinal olup olmadığını bilemeyiz.
- NFT sayesinde tüm kayıtlar sonradan değiştirilemez şekilde blok zincir üzerinde kalıcı olarak teyit edilebilir.
- Adet sınırlaması konusuna bakacak olursak, sanatçıların veya galerilerin kısıtlamalarına takılabilirsiniz. Ancak NFT’de bu varlık ilk oluşturulacağı zaman istenilen şekilde tanımlanabilir.
- Telif hakları konusu yıllardır süre gelen bir sorundur. Basılı ürünlerde bu işlem yıllar geçtikçe daha da zorlu bir süreçtir. Blok zinciri sayesinde ise; token içerisine telif haklarının kuralları eklenebiliyor.
Toparlayacak olursak, NFT’de token’lar sınırlı arzda ve kendi türünden bir Token ile takasının olmaması, müzayede formatında platformlar aracılığıyla adaletli ve güvenli bir şekilde, telif hakları daha önceden belirlenmiş olarak varlık transferinin yapılabilmesi, gerçek yaşamdaki varlıkların dijital ortamda aracısız bir şekilde eşler arasında transparan ve varlığın yıllar geçse bile takibinin kolay bir şekilde yapılabiliyor olması gibi sayısız özellikler sayesinde NFT’nin geleceğin İnternet’inde önemli bir yer edineceğinin habercisi.
Bu yazıda “NFT nedir?” sorusunun cevabını verdik ancak NFT’nin açılımında yer alan Non-fungible Token terimini daha iyi anlamak için Fungible ve non-fungible nedir? yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.
Referanslar:
Bu yazı ilk olarak 2 Şubat 2021'de Uzmancoin websitesinde yayınlanmıştır.
[1] https://hackernoon.com/wtf-is-a-non-fungible-token-or-nft-cv213w8d
[2] https://docs.protokol.com/nft/tutorials/crypto-examples
[3] https://support.enjin.io/
*Kapak fotoğrafı: Stuart Lippincott, Blockade eseri
